Ανησυχητική αύξηση του καρκίνου του θυρεοειδούς στα παιδιά έχουμε τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη του πανεπιστημίου Harvard της Αμερικής. Από τα στοιχεία της μελέτης προκύπτει ότι τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του θυρεοειδούς σε αγόρια και κορίτσια τριπλασιάστηκε.
Συγκεκριμένα, από 2,77% το 1990 έφτασε στο 9,63% το 2009 για τα αγόρια και από 18,35% το 1987 στο 50,99% το 2009 για τα κορίτσια.
Ταυτόχρονα, το ποσοστό του καρκίνου του θυρεοειδούς, σε σύγκριση με το σύνολο των καρκίνων της παιδικής ηλικίας, αυξήθηκε από 4,4% το 1999 σε 10,6% το 2012.
Παιδιατρικό ενδοκρινικό νεόπλασμα
«Ο καρκίνος του θυρεοειδούς, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι το πιο συνηθισμένο παιδιατρικό ενδοκρινικό νεόπλασμα και αντιπροσωπεύει το 3% όλων των παιδιατρικών κακοηθειών στις ΗΠΑ» αναφέρει ο χειρουργός ενδοκρινών αδένων Δημήτριος Γιάλβαλης.
Ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο της μελέτης είναι ότι το 1,8% των κακοηθειών του θυρεοειδούς που διαγνώστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε ασθενείς κάτω των 20 ετών.
«Τα ίδια στοιχεία, με μικρές αποκλίσεις, ισχύουν σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες και στην Ελλάδα (ιδιαίτερα στην Κρήτη), ίσως λόγω και της σημαντικής ανόδου που καταγράφεται σε περιστατικά αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας σε παιδιά στη χώρα μας» συμπληρώνει ο κ. Γιάλβαλης.
Επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία της μελέτης που δείχνουν πως:
– Στην ηλικιακή ομάδα 15-19 ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος μεταξύ των κοριτσιών.
– Σε παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών οι εντοπισμένες βλάβες του θυρεοειδούς είναι πιο πιθανό να είναι κακοήθεις.
– Σχεδόν όλοι οι παιδιατρικοί καρκίνοι του θυρεοειδούς είναι καλά διαφοροποιημένοι και με υπεροχή (> 90%) θηλώδεις.
«Στα παιδιά, ο θηλώδης καρκίνος είναι συχνά πολυεστιακός, με τοπικές μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου» εξηγεί ο κ. Γιάλβαλης και προσθέτει ότι «παιδιά με θηλώδη καρκίνο είναι, επίσης, πιο πιθανό να έχουν κάνει πνευμονικές μεταστάσεις (έως 25%) σε σύγκριση με τους ενήλικες».
Αιτίες εμφάνισης – Συμπτώματα – Διάγνωση
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι αιτίες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου του θυρεοειδούς στα παιδιά είναι η έκθεση στην περιβαλλοντική ακτινοβολία (Τσερνομπίλ, κ.ά), η έκθεση σε θεραπευτική ακτινοβολία (ραδιοθεραπεία ως μέρος της θεραπείας για όγκους εγκεφάλου, λευχαιμίες και λεμφώματα), η ασθένεια του θυρεοειδούς (π.χ. αυτοάνοσες διαταραχές του θυρεοειδούς) και γενετικά σύνδρομα (οικογενής πολυποδίαση, σ. Carney, σ. DICER1, σ. PTEN και σ. Werner).
Στα παιδιά, ο θυρεοειδικός καρκίνος παρουσιάζεται πιο συχνά ως ανώδυνος όζος ή μάζα. Ορισμένα παιδιά με καλά διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς εμφανίζονται μόνο με τραχηλική λεμφαδενοπάθεια, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι το 80% αυτών των παιδιών έχουν διηθημένους επιχώριους λεμφαδένες κατά τη στιγμή της διάγνωσής τους.
Ο γιατρός, αφού έχει διαπιστωθεί ότι το παιδί έχει οζίδιο ή μάζα θυρεοειδούς, θα πρέπει να εφαρμόσει το συνιστώμενο διαγνωστικό πρωτόκολλο -σύμφωνα με τις οδηγίες της Αμερικανικής Εταιρείας Θυρεοειδούς (2015)- το οποίο προβλέπει:
– Λήψη ιστορικού (συμπεριλαμβανομένου του οικογενειακού ιστορικού και της ακτινοβολίας).
– Κλινική εξέταση.
– Εργαστηριακές εξετάσεις (TSH, T4, T3).
– Υπέρηχος θυρεοειδούς και τραχήλου.
– Βιοψία αναρρόφησης με βελόνα (FNAB).
– Χειρουργική Θεραπεία.
Χειρουργική προσέγγιση
«Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η αρχική χειρουργική προσέγγιση έχει τη μεγαλύτερη σημασία για τον κίνδυνο μεταγενέστερης υποτροπής και συνολικά τα παιδιά με θυρεοειδικό καρκίνο έχουν καλύτερα αποτελέσματα όταν η χειρουργική επέμβαση εκτελείται από έμπειρους χειρουργούς θυρεοειδούς» τονίζει ο κ. Γιάλβαλης και καταλήγει: «Η τρέχουσα σύσταση, πάντα σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Θυρεοειδούς, για τους καλά διαφοροποιημένους θυρεοειδικούς καρκίνους σε παιδιατρικούς ασθενείς είναι η ολική θυρεοειδεκτομή, ενώ όταν υπάρχει λεμφαδενική εντόπιση χρειάζεται ταυτόχρονα να γίνει και λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου. Συμπληρωματικά, εφόσον κριθεί απαραίτητο, γίνεται και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο».
Παρά την πιο επιθετική τάση των καλά διαφοροποιημένων θυρεοειδικών καρκίνων στα παιδιά, η πρόγνωση είναι εξαιρετική και η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να μειώσει την έκταση της απαιτούμενης θεραπείας και τα συνολικά ποσοστά επανεμφάνισης.
Σε όλα τα παιδιά που έχουν χειρουργηθεί για καρκίνο του θυρεοειδούς είναι απαραίτητη η μακροχρόνια παρακολούθηση για τυχόν ανίχνευση υπολειμματικής ή υποτροπιάζουσας νόσου, καθώς έχουν αποδειχθεί υποτροπές που συμβαίνουν 20 έως 30 χρόνια από την αρχική διάγνωση.
